“Meta” ve “universe” kelimelerinin birleşiminden doğan Metaverse, öte evren anlamına gelmektedir. Sanal olarak geliştirilen fiziksel gerçeklik ile fiziksel olarak kalıcı hâle gelen sanal gerçekliğin bir araya geldiği sanal evren olarak da tanımlanır.
Bilim kurgu ve fütürist düşüncede daha önce bilinen bir kavram olsa da günümüzde internetin evriminde potansiyel bir sonraki adım olarak popülerlik kazandı.
Metaverse nasıl doğdu?
Metaverse kavramının ilk olarak Neal Stephenson’ın 1992 tarihli romanı “Snow Crash” eserinde kullanıldı. Romanda Metaverse, internetin sanal gerçeklik tabanlı bir halefi olarak tasvir edildi. O zamandan bu yana Metaverse sadece sanal gerçekliği değil; artırılmış gerçekliği ve diğer dijital etkileşim biçimlerini de içerecek şekilde kullanılır.
2000’li yılların sonlarında Metaverse teknoloji endüstrisinde ilgi görmeye başladı. Bu teknoloji günümüzde daha sürükleyici ve gerçekçi sanal deneyimler yaratmanın mümkün hâle geldiği noktaya kadar ilerledi. Second Life ve World of Warcraft gibi şirketler, insanların ziyaret edip etkileşimde bulunabileceği sanal bir dünya fikrinin popülerleşmesine yardımcı olarak bugün bilinen Metaverse’ün gelişmesine katkı sağladı.
Metaverse’ün gelişim süreci
Blokzincir teknolojisinin ortaya çıkmasıyla birlikte kullanıcıların yalnızca birbirleriyle etkileşime girmekle kalmayıp aynı zamanda kendi dijital varlıklarına ve kimliklerine sahip olup bunları kontrol edebilecekleri yeni bir Metaverse versiyonu da bir sonraki aşama olarak görülüyor. Birçok şirketin kendi Metaverse platformunu geliştirmek için yatırım yapması da bu alanın büyümesini destekliyor.
Metaverse ile ilgili kripto para birimleri
Metaverse ve ilgili sanal dünyalar ve platformlarda kullanılmak üzere özel olarak tasarlanan kripto para birimleri arasında şunlar yer almaktadır:
- ApeCoin (APE): Yuga Labs’in Bored Ape Yacht Club projesinden esinlenerek APE Vakfı tarafından desteklenen, merkeziyetsiz bir projedir. Token’ı ise, ERC-20 tabanlı bir “utility token” olarak tanımlanan ApeCoin’dir.
- Alien Worlds (TLM): NFT Metaverse’ü olarak tanımlanan blokzincir tabanlı oyun Alien Worlds’ün yerel kripto para birimi TLM’dir. Dacoco GmbH tarafından geliştirilen Alien Worlds 2020 yılında hayata geçirildi. Ethereum ve WAX ağlarında çalışan bir oyundur.
- Axie Infinity (AXS): Axie Infinity, 2018 yılında Trung Nguyen ve Aleksandar Larsen tarafından kurulan, Ethereum blokzincir tabanlı bir oyundur. Oyunun yerel token’ı AXS’tir ve Axie isimli oyun kahramanlarının her biri ERC-721 tabanlı bir NFT’dir.
- Gala (GALA): Gala, kontrolün kullanıcılarda olması üzerine 2019 yılında Eric Schiermeyer tarafından kurulan bir oyundur ve yerel token’ı GALA’dır. Ethereum blokzinciri üzerinde çalışan Gala’da oyuncular, NFT sahibi olabilir.
- Enjin Coin (ENJ): ERC-1155 Ethereum standardını ortaya çıkaran Vitek Radomski tarafından yaratılan Enjin Coin, 2009 yılında kuruldu. Ethereum üzerinde çalışan ve oyun ürünleri üreten bir projedir. Yerel token’ı ENJ, 2018’de piyasaya çıktı.
- My Neighbor Alice (ALICE): Blokzincir tabanlı ve çok oyunculu bir oyun olan My Neighbor Alice, ntler Interactive tarafından geliştirildi. Oyunun token’ı ALICE, ERC-20 tabanlıdır ve oyuncuların DAO üzerinden sürdürdüğü yönetişim modeliyle yönetilir.
- The Sandbox (SAND): Sandbox, merkeziyetsiz ortamda kurulan bir oyun ekosistemidir. 2011 yılında oyun şirketi Pixowl tarafından yaratılan ağın token’ı SAND’dir. Ethereum blokzinciri üzerinde çalışır.
- Decentraland (MANA): Decentraland, ağına dahil olan kullanıcılara çeşitli türde içerik üreterek kazanç elde etme imkânı sunan Ethereum tabanlı bir platformdur. Ağın yerel token’ı MANA’dır. Ethereum tabanlı sanal gerçeklik platformu olan Decentraland’in kurucuları Ariel Meilich ve Esteban Ordano ortaklığında kuruldu.
- Star Atlas (ATLAS): Star Atlas, oyun metaverse’ünde yer alan çok oyunculu çevrimiçi bir oyundur. Michael Wagner, Pablo Quiroga ve Deb Lucas tarafından kurulan oyunun token’ı ATLAS 2021’de piyasaya sürüldü. Solana blokzinciri üzerinde geliştirilen bir projedir.
- Ceek VR (CEEK): Ceek VR, sanal gerçeklik deneyimlerinin çok kanallı dağıtımı için donanım ve yazılım desteği veren bir projedir. 2018 yılında Ceek Global Innovations’ın geliştirdiği projenin token’ı CEEK’tir ve Ethereum tabanlıdır.
- Radio Caca (RACA): Radio Caca, 3D oyunlar ve NFT pazaryerlerini merkezine alan bir Metaverse projesidir. Binance Smart Chain ağının BEP-20 standardında geliştirilen projenin token’ı RACA’dır. Elon Musk’ın annesi Maye Musk tarafından desteklenir.
