DeFi, İngilizce ‘decentralized’ ve ‘finance’ kelimelerinin ilk iki harfiyle oluşturulan bir kelimedir. Türkçede ‘merkeziyetsiz finans’ olarak karşılık bulur.
Finans sektöründe yer alan merkezi otoriteleri en aza indirgemek üzere oluşturulmuş bir sistemdir. Birinden borç alma veya birine borç verme gibi işlemler herkese açık, güvenli bir ortamda gerçekleştirilebildiği gibi; size ait olan bir varlığı token’a dönüştürmek veya dünyanın her yerine hızlı bir şekilde transferini gerçekleştirebilmek de DeFi ile mümkündür.
Neden DeFi?
Gündelik hayatımızda kullandığımız platformlarda önceliğimizin güvenilirlik olması, finans sektöründe de kaçınılmaz değişimlere yol açmaktadır. DeFi sistemi, bu noktada hayatımıza girmiş olup geleneksel finans sektörünün güvenilirlik açığını kapatmak ve yapılan işlemlerin herkesin kontrolüne açık, şeffaf bir şekilde ilerlemesini sağlamak üzerine oluşturulmuştur.
DeFi’ın farkı nedir?
DeFi’ı, geleneksel finans sisteminden ayıran en önemli özellik, merkeziyetsizliğidir. Geleneksel finans sisteminde varlıklar, banka gibi kurum veya kuruluşlarda tutulmaktadır. Ancak DeFi sisteminde varlıkları saklamak için kişisel cüzdanlar bulunmaktadır.
DeFi sisteminin herkese açık olması, hata payını en aza indirger. Çünkü yapılan işlemler, herkes tarafından görülüp onaylanmaktadır. Merkezi olan sistemlerde her işlemin ve bilginin toplandığı bir alan vardır ve merkeze yapılan saldırı ile tamamı yok olabilir.
Merkeziyetsiz sistemlerde var olan işlemler ve bilgiler birden fazla alanda bulunmakta ve birden fazla kişinin onayından geçmektedir. Bu nedenle varlıkların, transferlerin ya da bilgilerin ortadan kaybolma riski daha düşüktür. Bu da DeFi’in, geleneksel bankacılık sistemine oranla daha güvenli bir yapıda olduğunu gösterir.
DeFi nerelerde kullanılır?
DeFi’ın kullanım alanlarında en çok stabil kripto para olarak DAI, merkeziyetsiz borç alma ve verme sistemi olarak AAVE veya MKR, merkeziyetsiz borsa sistemi olarak Uniswap gibi örnekler ilgi görmüştür. Merkeziyetsiz sigortacılıktan ödemelere, fon yönetimlerine kadar birçok alanda da örnekleri bulunmaktadır.
