Bizans generalleri problemi ya da diğer adıyla Bizans hata toleransı, ilk kez 1982 yılında L. Lamport, R. Shostak ve M. Pease tarafından yazılmış bir makalede duyulan teoremdir. Kısaca, bir sistemi kurarken güvenle alakalı olası hata payının göz önünde bulundurulmasına dikkat çeker.
İngilizcede ‘Byzantine Fault Tolerance (BFT)’ olarak ifade edilir.
Neden Bizans generalleri problemi denir?
Savaş alanında her general, ordunun bir kısmını yönetir ve şehre saldırıp saldırmamak için karar almak durumundadırlar. Bazıları saldırıyı, bazıları da geri çekilmeyi savunur. Burada önemli olan herkesin aynı kararı alması gerektiğidir. Eğer mutabakat sağlanamayıp sonuç tek bir karara bağlanmazsa her iki ihtimalin tek başına yaşanmasından daha kötüsüyle karşı karşıya kalınır.
Problemdeki önemli detaylardan biri, generallerin ordunun farklı kısımlarını yönetmelerinden dolayı birbirleriyle doğrudan iletişimde olmamalarıdır. Bu sebeple kararlarını, ulaklar aracılığıyla birbirlerine gönderirler.
Sorunu daha karmaşık hale getiren kısım, bazı generallerin hain olmasıdır. Bu generaller, özellikle daha kötü olan kararı seçmeyi tercih ederler. Örneğin; dokuz generalden dördü saldırı, dördü de çekilme haberi yolladıysa; sona kalan hain general, saldırı isteyenlere saldırı, geri çekilmek isteyenlere de geri çekilme haberi göndererek mutabakatın sağlanamamasına ve olabilecek en kötü sonucun doğmasına sebebiyet verir.
Bizans generalleri problemi blokzincirde nasıl kullanılır?
Tıpkı savaş örneğinde olduğu gibi; kripto para transferi ya da başka işlemlerin gerçekleşme durumu, ağdaki katılımcıların çoğunluğu tarafından belirlenir. Bu işlemlerin ve bloklarla ilgili bilgilerin aktarımı da node’lar aracılığıyla gerçekleşir. Bizans hata toleransı olarak adlandırılan kavram da burada devreye girer ve olası hataların önüne geçerek yapılan işlemlerin sorunsuz ilerlemesini sağlar.
Örnek vermek gerekirse; X’in 1 BTC bakiyesi varsa ve 1 BTC’yi Z’ye gönderip ardından aynı 1 BTC’yi T’ye göndermeye çalışırsa, ikinci işlem gerçekleşmemelidir. Çünkü 1 BTC’nin X tarafından iki kez harcanmasına izin vermemek için bir mutabakat sağlanmalı ve karar verilmelidir. Bu kararı verecek olan node’lar da BFT sistemi ile güvence altına alınır.
Örnekte de görüldüğü gibi, Bizans hata toleransı, blokzincirin işleyişi açısından hayati önem taşıyan bir kavramdır.
