Bitcoin (BTC), merkeziyetsiz bir kripto para birimidir. Açık kaynak kodlu bir yazılımdır; şifreli ve anonim kodlarla tanımlanır. Eşler arası (peer to peer/P2P) teknolojisini kullandığından, her türlü finansal işlemin eşler arasında güvenli bir ortamda kolayca kaydedilmesini sağlar.
Bitcoin (BTC) ne zaman ve kim tarafından geliştirildi?
31 Ekim 2008’de Satoshi Nakamoto takma adını kullanan bir kişi veya grup tarafından “Bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Ödeme Sistemi” başlıklı Bitcoin whitepaper’ı yayımlandı. Bu çalışma, kriptoloji adı verilen şifreleme sistemiyle bir dijital para biriminin hayata geçeceğini müjdeliyordu. Bu kripto para hiçbir merkezi sisteme bağlı olmadan çalışacak, dağıtık yapıdaki veri tabanının şeffaflığı nedeniyle hiç kimse tarafından manipüle edilemeyecekti.
3 Ocak 2009’da blokzincirdeki ilk blok ortaya çıkarıldı. 12 Ocak 2009’da ise Satoshi Nakamoto ile Hal Finney arasında ilk BTC transferi yapıldı.
BTC kusursuz altyapısı ve öncü özellikleri ile kısa sürede büyük bir popülariteye kavuştu. BTC’den sonra blokzincir tabanlı şifrelenmiş kripto para birimleri birbiri ardına piyasaya çıktı ancak hâlâ en değerli ve popüler kripto para olarak piyasadaki hâkimiyetini sürdürüyor.
Bitcoin’in altyapısı
Bitcoin şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık bir veri tabanı olan blokzincir teknolojisi üzerine kurulu.
Blokzincir teknolojisinde kullanıcılar aracısız şekilde ağa bağlanabiliyor, yeni işlemler yapabiliyor, bitcoin işlemlerini doğrulayabiliyor ve yeni bloklar oluşturabiliyor.
Her bir bilginin bloklar halinde, gelişmiş şifreleme algoritmalarıyla, birbirine bağlanarak kaydedildiği bu dağıtık veri tabanı, bir merkeze veya otoriteye bağlı olmaksızın işlem yapabilme imkânı sağlıyor.
Merkeziyetsiz finans
Bitcoin’in işleyişini anlayabilmek için öncelikle merkeziyetsiz finans kavramını tanımak gerekli. Merkeziyetsiz finans yapısı, otoritelerden bağımsız ve manipülasyona açık olmayan bir yapıdır. İşlemlerin tamamı şeffaf gerçekleşir, transfer maliyeti düşük, güvenilirliği yüksektir.
Bunun yanı sıra, yapılan işlemler kimsenin kontrolünde olmadığı için asla kapatılmaz ve transfer miktarlarında sınırlama bulunmamaktadır. Ayrıca ağ içindeki işlemler, herkes tarafından gözlemlenebilmektedir.
Bitcoin güvenilir midir?
Merkeziyetsiz finans yapısının en önemli özelliklerinden birinin güven olması, Bitcoin’in güvenilirliğiyle ilgili soru işaretlerini ortadan kaldırıyor. Peki, nasıl bu kadar güvenli? Blokzincir ilk olarak, Bitcoin’in temel bir bileşeni olarak yaratıldı, bu da onu güvenilir bir otorite veya merkezi sunucuya ihtiyaç duymadan P2P kripto para alma ve gönderme problemini çözen ilk kripto para birimi haline getirdi.
Blokzincir altyapısıyla gelişen Bitcoin, kullanıcılarına güvenli, şeffaf, hızlı ve düşük maliyetli bir transfer ve işlem olanağı sağlar. Merkezi olmayan bu sistemin herhangi bir kişi veya otorite tarafından kapatılması, kontrol edilmesi mümkün değildir. Kullanıcılar, kolaylıkla sınırsız miktarda transfer işlemi yapabilirler ve tamamı diğer kullanıcılar tarafından açık şekilde gözlemlenebilir. Bununla birlikte BTC transferi yapılan cüzdanın sahibinin kimliği, kendisi tarafından açıklanmadığı sürece bilinmez. Bu da kişisel verilerin ve varlıkların gizliliğini sağlar.
Bitcoin’in amacı nedir?
Bitcoin, blokzincir teknolojisinin bir ürünü olarak doğdu. Blokzincir kullanan protokole ve onu destekleyen P2P ağına hizmet etmek amacını güder. Ancak bu teknolojinin sunduğu imkanlar, esneklik ve pek çok alana uygulanabilir olması da Bitcoin’in pek çok kişi ve kuruluş gözünde bir yatırım aracı olarak konumlanmasını sağladı.
Bitcoin (BTC) sınırsız mıdır?
Bitcoin sınırsız değil, yalnızca 21 milyon adet üretilecek ve bu sürecin 2140 yılında tamamlanması öngörülüyor. Ancak şu an içinde bulunduğu konum değerlendirildiğinde bu sürenin daha erkene çekilme ihtimali görülüyor.
Bitcoin’in sınırlı sayıda bir arzının bulunması, altınla kıyaslanmasına yol açtı ve talep gören bir yatırım aracı haline geldi. Kripto para piyasasının oluşmasında bu etken büyük rol oynamaktadır.
Bitcoin nasıl çıkarılır?
Bitcoin’in ortaya çıkarılmasına “madencilik” denir. Bu terim altınla yapılan kıyaslamaları da güçlendirmiştir. Bitcoin madenciliği zorlu şifre çözümleriyle yapılır. Böylece yeni bloklar ortaya konur. Yeni Bitcoin’lerin piyasaya sürülmesi de bu yolla mümkün olur. Bu zorlu işlemler karşılığında madenciler kazanç sağlar. Buna blok ödülü ya da madenci ödülü denir.
Bitcoin madenciliği nasıl yapılır?
Bitcoin madenciliği, ilk günden bu yana değişen cihazlarla yapılmakta ve zorluk derecesi giderek artmaktadır. Kriptografik şifrelerin çözülmesi sonucu sisteme yeni bloklar eklenmektedir. Bu işlemlerin yapılması, bilgisayarların işlemci gücüne ve çözümlenmesi gereken şifrelerin uzunluğuna göre değişik sürelerde gerçekleşmektedir. Her geçen gün artan madenci sayısı ile bu işlemlerin süresi daha da kısalmaya başladı.
Bitcoin madenciliğinde “Proof of Work” yöntemi kullanılıyor. Kurallara uygun olarak blok üretmek için yapılan şifre çözme ve hesaplamaların ispatında kullanılan bu yöntem sonucunda madencilere işlem ücreti ödeniyor.
Halving nedir?
Halving, madencileri yakından ilgilendiren bir kavramdır. Madencilere çıkardıkları her blok karşılığında verilen Bitcoin ödülünün belirli aralıklarla yarıya düşürülmesi anlamına gelir. Bunun sebeplerinin başında madencileri teşvik etmek ve üretim ile ödül arasındaki dengeyi oluşturmak gelir. Bitcoin’de ilk halving işlemi 2012 yılında gerçekleştirilmiştir. 2024 yılında yapılacak olan halving etkinliğinin ise mart ve haziran ayları arasında gerçekleşmesi beklenmektedir. 21 milyon Bitcoin’in tamamının 2140 yılına kadar çıkarılması öngörülmektedir.
İlk Bitcoin bloğu ne zaman oluştu?
Whitepaper’ın yayınlanmasının üzerinden 2 ay geçtikten sonra 3 Ocak 2009’da ilk Bitcoin bloku Satoshi Nakamoto tarafından oluşturuldu. Tarihin en meşhur genesis bloğu olarak bilinen bu blokta sonsuza dek kullanım dışı olan 50 BTC ödülü bulunmakta ve çıkarılıp çıkarılmadığı hala bilinmemektedir.
Bitcoin (BTC) nasıl değer kazanır?
Toplam arzı 21 milyon ile sınırlı olan Bitcoin’in fiyatı, tüm kripto paralarda olduğu gibi öncelikle arz talep ilişkisine bağlı olarak oluşur. Yatırımcıların, Bitcoin alım satımlarıyla fiyatlar ve piyasa hacmi kendiliğinden belirlenir. Bununla birlikte sektörde yaşanan gelişmeler, ekonomi süreçleri gibi farklı faktörler de fiyat üzerinde etki yaratabilir.
İlk Bitcoin transferi ne zaman yapılmıştır?
Bitcoin’in tarihindeki bilinen ilk transfer, “Bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Ödeme Sistemi” başlıklı whitepaper’da bahsi geçen teknik altyapı uygulandıktan sonra duraksamadan hayata geçti.
12 Ocak 2009’da Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto tarafından Hal Finney’e yapılan transfer, tarihin ilk BTC transferi oldu.
5 Ekim 2009 tarihinde Bitcoin’in konuşmaya değer bir “piyasa değeri” oluşmaya başladı. İlk değeri, New Liberty Standart adında bir borsada tespit edildi ve bu tarihte Bitcoin henüz 1.309,03 BTC sadece 1 dolardı.
Bitcoin ile yapılan ilk ödeme hangisidir?
2009 yılından itibaren BTC, bir yatırım aracı olarak dikkat çekici performansının başlangıcını yapmış oldu. 2010 yılında Bitcoin’in etki alanı daha çok genişlemeye başladı ve arz/talep ilişkisi yoğunlaştı. İnsanlar sürekli BTC almaya ve transfer etmeye başladılar, bu da değerini daha da yükseltti
Bitcoin’in tarihinde bilinen ilk ödeme 22 Mayıs 2010’da gerçekleşti. Laszlo Hanyecz adlı bir Amerikalı, bir foruma pizza yemek istediğini ve ödemeyi de BTC ile yapacağını yazdı. Başka bir kullanıcı da bu teklifi kabul ederek 2 pizza karşılığında tam 10.000 adet Bitcoin aldı. Zamanla Bitcoin’in değer kazanması, bu ödemeyi ilgi çekici bir hâle getirdi ve bahsi geçen gün, hâlâ “Bitcoin Pizza Günü olarak kutlanıyor.
Bitcoin ile yapılan ilk ödemenin arkasından gelen ağustos ayında BTC’nin toplam piyasa değeri 1 milyon dolara ulaştı. Tam bu dönemde 1 dolar 0,5 BTC’ye karşılık gelirken, 9 Şubat 2011’de BTC’nin karşılığı ilk kez 1 dolar oldu. Bu aşamadan sonra da grafiği yükselerek devam etti ve günümüzdeki noktaya ulaştı.
Altcoin nedir?
Bitcoin’in çıkışının ardından üretilen kripto paraların tamamına altcoin adı verilir. Açılımı alternatif coin olan bu kripto paraların başında gelen ve en bilineni Ethereum’dur. Blokzincir teknolojisinden faydalanılarak üretilen altcoin’ler, farklı algoritmalar kullanılarak yaratıldı ve piyasaya sürüldü. Bunlar arasında hâlâ varlığını sürdüren, değerini artıranlar olduğu gibi, varlığı sonlananlar da yer alıyor. Bununla birlikte yeni altcoin’ler de üretiliyor.
Altcoin’in yaratılma amaçlarının başında; Bitcoin’den daha hızlı işlem onayı yapmak, piyasayı hareketlendirmek, dolaşım hacmini kazandırmak ve yeni yatırım araçları yaratmak geliyor. Bitcoin’in eksik görülen yanları, geliştirilmesi gereken özellikleri tespit edilerek altcoin’ler geliştirildi.
Bitcoin ile Ethereum arasındaki farklar ve benzerlikler nelerdir?
Ethereum ve Bitcoin, blokzincir teknolojisi üzerinde yaratılmışlardır. Her ikisi de merkeziyetsizdir ve dağıtık sisteme sahiptir.
Birbirlerinden ayrıldıkları en önemli nokta, Ethereum’da geliştirilen akıllı sözleşme özelliğidir. Ethereum ağında işlemler, bu sözleşmeler aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu da blokzincirdeki güvenlik seviyesini daha da üst seviyeye çıkaran bir etkendir.
Madencilikte kullanılan işlemcilerin farklı olması, Ethereum’un Bitcoin’e göre daha hızlı olmasını sağlar. İşlem süresi Bitcoin ağında 10 dakikayken Ethereum’da bu süre 15 saniyeye kadar düşürüldü.
Bitcoin cüzdanı nedir?
Bitcoin ile kısa süreli alım-satım (trade) yapılmasının yanı sıra, uzun vadeli yatırım amacıyla da alınabilir. Burada devreye Bitcoin cüzdanları girer; bu cüzdanlar, Bitcoinlerin saklanması için güvenilir bir yöntemdir.
Üç tür Bitcoin cüzdanı bulunmaktadır: masaüstü, kâğıt ve online cüzdanlar.
Masaüstü cüzdanlar, uygulama olarak bilgisayara indirilen ve internet bağlantısı olmadan çalışmayan cüzdanlardır. Aktif transferler için de kullanıma açıktırlar. Ancak cüzdanın erişim bilgileri bilgisayar hafızasına kaydolduğu için güvenlik açısından risk taşımaktadır.
Kağıt cüzdanlar, Bitcoin’i depolarken kullanılan şifrenin bulunduğu cüzdanlardır. Direkt olarak Bitcoin’i saklamaz, ona erişim sağlayacak bilgiyi sağlar. Bu yüzden tek başına maddi değeri olmasa da güvenlik açısından kimsenin erişmemesi gerekir.
Online cüzdanlar, internet erişimi olan saklama çözümüdür. Bitcoin çeşitli uygulamalarda ya da işlem yapılan platformdaki kullanıcı hesabında muhafaza edilebilir.
Bitcoin çatallanması nedir?
Çatallanma, blokzincir ağlarında yaşanan bir bölünmedir. Bu bölünme bir ayrılık değil, yeni bir blokzincir ağının meydana gelmesi demektir. Çatallanma yaşanmasının sebepleri arasında; mevcut ağın söz konusu talepleri karşılayamaması, geliştiriciler arasında fikir ayrılıklarının yaşanması yer alır.
Hard ve soft fork olarak iki tür çatallanma vardır. Hard fork, keskin bir bölünmedir ve tüm geliştiriciler, yeni oluşan ağa geçmek zorunda bırakılır.
Soft fork, adından anlaşılacağı üzere daha yumuşak bir bölünmedir. Var olan ağ ile birlikte devam eden yeni bir ağın daha oluşması anlamına gelir. Geliştiricilerin ortak kararı ile meydana gelen ve genellikle hataların düzeltilmesi, eksiklerin giderilmesi amacıyla yapılan bir çatallanmadır.
2017 yılında Bitcoin’de yaşanan çatallanma, sert bir çatallanma türüdür. Ağda var olan aksaklıkların ve hataların giderilmesinin yanı sıra, blok ağını büyütmek isteyen ve buna karşı çıkanlar sebebiyle yaşandı. Bu çatallanma sonucunda Bitcoin Cash ortaya çıktı.
Resmî para seçilen ilk kripto para
2021 yılında El Salvador, Bitcoin’i resmi para birimi ilan etti ve ülkede tüm harcamaların Bitcoin ile yapılması süreci başladı. El Salvador’un Devlet Başkanı Nayip Bukele tarafından hazırlanan ve kongrenin onayına sunulan yasa ile 2021 yılının eylül ayında Bitcoin ilk kez resmi olarak tedavüle giren kripto para birimi oldu.
Bitcoin’in piyasadaki arzı ve en yüksek fiyatı
21 milyon adetle sınırlı olan BTC’nin şu anda piyasadaki arzı, 19,492,562 BTC’dir. Bugüne kadar en yüksek fiyatını 68,789.63 dolar ile 10 Kasım 2021 tarihinde, en düşük fiyatını da 65,53 dolar ile 5 Temmuz 2013’te gördü.
Bitcoin (BTC) nasıl alınır?
Bitcoin alım satım işlemlerinizi Paribu üzerinden anında gerçekleştirebilirsiniz. Dilerseniz işlemlerinizi BTC/USDT paritesi üzerinden de yapabilirsiniz.
