Blokzincir, hayatın pek çok alanında uygulanabilecek ve uygulandığı zaman ‘Sen daha önce neredeydin?’ dedirtecek güçte bir teknoloji. Daha önce “Blokzincir teknolojisi ile spor dünyası nasıl anlaşır?” başlıklı yazımızda spor dünyasında nasıl kullanılacağından bahsetmiştik. Biraz da sağlık sektörüne nasıl uyarlanabileceğine ve ne gibi ayrıcalıklar kazandırabileceğine değinelim.
Sağlık sektörü ve dijitalleşme
Çağımızın bir getirisi olarak sağlık sektöründeki tüm kayıtlar, dijital sistemler üzerinde tutuluyor. Her şey online olarak yapılıyor. Fakat bu kayıtların güvenilirliği, erişilebilirliği, şeffaflığı ile ilgili eksikler var.
- Dünyada ve Türkiye’de hacker gruplarının farklı sektörlerdeki firmaların veri tabanlarını ele geçirdiğine dair haberler duyuluyor.
- Bu durum uzak olmayan bir tarihte Amerika’nın sağlık sektöründe de yaşandı. Bunun üzerine blokzincirin dijital veri tabanları için kullanılması fikri daha güçlü bir hale geldi.
Blokzincir, öncelikle verilerin güvenliği ile ilgili yaşanan problemlerin önüne geçebilir. Bilgiyi güvenle saklamak kadar bilginin güvenli olması da blokzincirle sağlanabilir. Örnek vermek gerekirse; bir hastanın medikal geçmişinde yer alan bilgiler güncellendiğinde, blokzincirin dağıtık defter sistemi sayesinde her biri doğru şekilde yansıyacaktır.
Pandemi ile yeni ihtiyaçlar doğdu
Pandeminin başlangıcı, dünya çapında yeniliklere yol açtı ve bu, özellikle sağlık sektörüne yansıdı.
- Tüm ülkeler; vaka sayılarını, test sayılarını, ölüm sayılarını, entübe hasta sayılarını, vakaların şehir ve bölgelere göre dağılımını, aşı olan ve olmayan vatandaşları tespit edebilmek için dijital uygulamalardan faydalandılar.
- Tüm veriler, bu uygulamalar sayesinde toplandı. Belki de bu zamana kadar sağlık sektöründe dijital veri toplama işlemlerinin en yaygın olduğu dönem, bu dönem oldu.
“Bilgiye güvenememenin dayanılmaz ızdırabı” başlıklı yazısında Yakup Bayrak’ın da belirttiği gibi, blokzincir tabanlı sistemler, bu konuda da her şeyi kolaylaştıracak ve kuvvetlendirebilecek nitelikte. Elbette bu teknolojinin de uyarlanması sırasında bazı eksikleri olabilir ancak bunun sebebi yeni olmasından kaynaklanacak ve zamanla daha oturaklı bir hale gelecektir. Yüksek beceri ve detaylı çalışma sonucunda blokzincirin tüm avantajlarından faydalanmak mümkün.
Oluşturulacak sistem sayesinde hastalık bazında Corona’nın kimleri daha çok etkilediğine dair veriler elde edilebilir. “Şeker hastalarının yüzde X’i, alerjik reaksiyonu olanların yüzde %Y’si hastalığı daha ağır geçiriyor” gibi gerçekçi ve spesifik veriler elde edilebilir. Ve bunlara herkes ulaşabilir.
Bilgiler hasta kayıtları ile sınırlı değil
Sağlık sektörü deyince, hastaların medikal kayıtları ilk akla gelen konu olsa da bu sektöre dahil olarak çalışan başka sektörler de var. Sigorta ve ilaç, bunların başında geliyor.
Sigorta ve ilaç şirketlerinin kurumlar ve kişiler bazında sahip olduğu veriler, blokzincir tabanlı bir sistemde tutulduğu takdirde herkes âdil bir hizmet alabilecektir.
Kurumlar arası fiyat farklılıkları, güvenlik ve kalite aksaklıkları dahi blokzincir altyapısıyla ortadan kaldırılabilir. Kamu ve özel kurumlar, devletin çizdiği kuralların dışına çıkmadan hizmet verebilecektir. Aksi olduğu takdirde kanıtlanması da kolay olacaktır.
Dünyada var olan blokzincir tabanlı sağlık uygulamaları
- Amerika ve bazı Avrupa ülkeleri, blokzincir tabanlı sağlık uygulamaları üzerine çalışmalarını uzun sayılabilecek bir süre öncesinde başlattı.
- Ethereum tabanlı ‘Healthureum’, Philips Blockchain Labs ile iş birliği içinde çalışmalar yapan Tierion, MIT’ye bağlı Media Lab’ın üzerinde çalıştığı MedRec gibi sistemler gelecek vadediyor.
- Her biri, alanında önemli firmalardan yatırım alarak yoluna devam ediyor. Amaçları şeffaf bir şekilde tıbbi altyapı oluşturmak, doktor tavsiyesi gibi faydalı hizmetleri doğru şekilde aktarmak, doğru ve kapsamlı bilgilerin yer aldığı bir veri sistemi yaratmak. Blokzincir, sahip olduğu özellikleri gereği bu amaçlara ulaşmayı kolaylaştırıyor.
Blokzinciri hayatın her alanında kullanabilmek hız, zaman ve güven kazandırmanın yanı sıra, âdil ve şeffaf bir dünyanın altyapısını da hazırlıyor. Ne de olsa doğru bilgiye erişebilmek, dünyadaki en doğal haklardan biri, öyle değil mi?
Bu içerik en son 26 Ekim 2022 tarihinde güncellenmiştir.
