Bazı kişi veya gruplar gerçek dışı kâr vaadiyle kullanıcıların dijital varlıklarına yönelik dolandırıcılık yöntemleri geliştiriyor. Bu girişimlere karşı son derece dikkatli olmak ve doğru bilgiyle hareket etmek gerekiyor.
Akar Aydemir
Paribu İş Geliştirme Yöneticisi
Blokzincir teknolojisi ve bunun dinamosu sayılabilecek kripto paralar tüm dünyada büyük ilgi görürken, bu durum konuyu suistimal etmek isteyen kötü niyetli pek çok kişi ve gruba da cesaret veriyor.
Blokzincir teknolojisinin merkeziyetsiz yapısından doğan imkânlar ile kripto paraların hız ve masraf konusundaki büyük avantajı kuşkusuz bu alana dair bir iştah yaratıyor. Bitcoin’in ortaya çıkışından bu yana göz kamaştırıcı ve dikkat çeken bir performansı olması, bu performansı yakalayamadığını düşünen yatırımcılarda risk iştahını artırıyor. Bu da yatırımcıları yüksek kâr vaadinde bulunan kötü niyetli odakların tuzağına düşmeye itebiliyor.
Gerçek dışı kâr vaadine karşı dikkat
Hal böyleyken yatırımcılara gerçek dışı vaatlerde bulunan çeşitli yapılar ortaya çıkıyor.
- Bunlar bazen bir kişi ya da grup, bazen de bir şirket olarak kendini tanıtabiliyor.
- Bu yapılar oldukça yüksek oranda kâr vadediyor. Bu kârı elde edebilmek için kişilerden dijital varlıklarını bir cüzdana yollaması isteniyor. Sorun da bu noktada başlıyor.
- Kullanıcı gönderdiği miktarı o anda tamamen kaybedebiliyor. Bir diğer senaryoda, güven kazanmak için yatırım yapan kişiye bir müddet belli oranda ödeme yapılabiliyor. Fakat bu, kötü niyetli kişilerin güven kazanma hamlesinden ibaret.
- Kişi kendisine ödeme yapıldığında doğru bir yatırım yaptığını düşünerek daha fazla para yatırmaya başlıyor. Ayrıca referans olarak başkalarının da sisteme yönelmesini sağlıyor. Fakat kötü niyetli kişiler büyük bir meblağ elde ettiğinde ortadan kayboluyor.
Bu tarz yapılara para yatıran insanlar; genellikle yapıdan ödemelerini alabilen, çok fazla kâr ettiğini gördükleri dostlarından etkilenirler. Gerçekten de söz konusu yapılar başlangıç zamanlarında ödemelerini düzenli şekilde yapabilir, çekim taleplerini zamanında karşılayabilir. Böylece iyi çalışan bir referans sistemi kurarlar. Bu sayede, sistemdeki kişi ve fon miktarını artırırlar. Ancak bir süre sonra havuzda yeterli meblağ toplanınca söz konusu site kapanır ve yatırım yapan herkes çok büyük zarara uğrar.
Kripto para dolandırıcılığına karşı ne yapmak lazım?
Paribu olarak dolandırıcı olduğu saptanan cüzdanlara gönderimlerle ilgili gerekli önlemleri alıyoruz. Hep belirttiğimiz gibi, Paribu hizmetleri ile suç finansmanı ihtimalini kesinlikle yan yana getirmiyoruz. Ancak unutmamak gerekir ki, kötü niyetli kişi ve gruplar saptanamamış yeni cüzdanlar üzerinden dolandırıcılık girişimlerinde bulunabilirler. Bu noktada yatırımcının dikkat etmesi gereken bazı noktalar ortaya çıkıyor.
- Yatırım yaparken doğru bilgi veren açık kaynaklar üzerinden hareket etmek gerekir. Kripto paraların altyapılarını, fiyat performanslarını, global işlem hacmini incelemek önemli veriler sağlar.
- Bunun dışındaki temelsiz öngörüler, gerçek dışı yüksek kâr vaatleri karşısında daima tedbirli olmak gerekir.
- Kâr ettiğini söyleyen tanıdıklarınız olabilir. Ancak belirttiğim gibi, bu tür kötü niyetli kişi ve grupların ortak yöntemlerinden biri ilk zamanlarda ödeme yaparak güven ve mevduat kazanmaktır.
- Hiç tanımadığınız, bilmediğiniz insanların verdiği cüzdanlara kripto para yollamak her zaman riskli bir harekettir.
- Bu tür durumlarda gönderim yapılan cüzdan sahibi genellikle hiçbir hukuk sisteminde hesap sorulmayacak, denetlenmeyecek bir durumdadır. Gönderilen para geri alınamadığında muhatap bulmak mümkün olmaz.
- Tam da bu nedenle, bu tarz vaatlerde bulunan kişi, grup veya şirketleri değerlendirirken herhangi bir olumsuz durumda başvurabileceğiniz bir yasal merci olup olmadığını düşünmekte yarar var. Bir gün kapatıp giderlerse ne yapabileceğinizi değerlendirmek; emeğinizi, birikimlerinizi insanların vicdanına bırakmamak açısından doğru yöntemdir.
Mevduat toplama ve bunu işletme yetkisi olan bankaların BDDK, TMSF ve yasal otoritelerle ne kadar sıkı denetlendiğini düşünmek; niyetleri ne olursa olsun bu tarz yapılara neden güvenmememiz gerektiğini anlamakta yardımcı olabilir.
Riski yönetmek kolay bir iş değildir. Yalnızca cüzdan adresini ve web sitesini bildiğimiz, haklarında başka hiçbir bilgimizin olmadığı kişi ve grupların bunu yapabileceğine inanmak ise son derece risklidir. Yatırımlarınızı doğru yönetmenin tek gerçekçi yolu doğru bilgilerle, açık veri araştırmalarıyla ve performans takibiyle mümkündür. Diğer yollar ise daima tehlikelerle doludur.
Bu içerik en son 28 Mayıs 2024 tarihinde güncellenmiştir.
